Πτωχεύσεις, εκποιήσεις περιουσιακών στοιχείων, κατασχέσεις πρώτης κατοικίας και στο βάθος αναδιανομή της επιχειρηματικής πίτας, «βλέπουν» ειδικοί κι αναλυτές
Μαζικές ρευστοποιήσεις και εκποιήσεις περιουσιακών στοιχείων οφειλετών από τις τράπεζες, ώστε να εκκαθαρίσουν χαρτοφυλάκια κόκκινων δανείων και να κλείσουν εκκρεμότητες, σχεδιάζει, εν μέσω πανδημίας, η κυβέρνηση με νομοσχέδιο-μαμούθ, που περιλαμβάνει νέο Πτωχευτικό Κώδικα και διατάξεις για τις κατασχέσεις πρώτης κατοικίας.
Ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας, θέτει νέους κανόνες και διαδικασίες για την πτώχευση των νομικών και των φυσικών προσώπων και στόχος είναι το τελικό κείμενο να είναι έτοιμο το προσεχές δίμηνο προκειμένου να ψηφιστεί άμεσα στη Βουλή.
Πτωχεύσεις, εκποιήσεις περιουσιακών στοιχείων, κατασχέσεις πρώτης κατοικίας και στο βάθος αναδιανομή της επιχειρηματικής πίτας, «βλέπουν» ειδικοί κι αναλυτές, οι οποίες προφανώς θα επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο επιχειρήσεις και νοικοκυριά δεδομένης της βαθιάς ύφεσης που έρχεται στην οικονομία.
«Στα μέτρα των τραπεζών ο νέος πτωχευτικός κώδικας που ετοιμάζει η Ν.Δ.», δηλώνουν ο τομεάρχης Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Παππάς και ο αναπληρωτής τομεάρχης Γιώργος Τσίπρας και τονίζουν πως «η Ν.Δ. προετοιμάζει έναν πτωχευτικό κώδικα καταπέλτη για εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες, επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα, εν μέσω υγειονομικής και οικονομικής κρίσης».
Τι θα προβλέπει ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας
Ηδη έχουν καταρτισθεί 4 διαφορετικά σχέδια, στα οποία γίνονται συνεχώς προσθήκες, βελτιώσεις και αλλαγές με βάση προτάσεις-υποδείξεις του του ΣΕΒ και της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών. Το Sofokleousin.gr δημοσιεύει το κείμενο του 4ου σχεδίου, το οποίο εκτιμάται ότι θα προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις από την πλευρά της αντιπολίτευσης, από επιχειρηματικούς φορείς και από οργανώσεις δανειοληπτών.
Οπως προκύπτει από την ανάλυση των επιμέρους διατάξεων, κατευθυντήριος άξονας των διατάξεων του κυοφορούμενου νέου Πτωχευτικού Κώδικα είναι η απλοποίηση της πτωχευτικής διαδικασίας και η διαμόρφωση κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου ώστε οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων – δηλαδή στα funds που αγοράζουν τιτλοποιημένα δάνεια – να μπορούν «να τελειώνουν γρήγορα» με τους κόκκινους δανειολήπτες, επιτυγχάνοντας για τις ίδιες το καλύτερο δυνατό οικονομικό αποτέλεσμα.
Με τις νέες διατάξεις που εισάγονται, τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης:
- Θα μπορούν να οδηγούν τις επιχειρήσεις με αδυναμία πληρωμών σε πτώχευση, σε εκκαθάριση ή σε καθεστώς διάσωσης-εξυγίανσης (με όρους που θα επιβάλλουν οι ίδιες), ακόμη και χωρίς τη συναίνεση των ιδιοκτητών.
- Ερήμην των μετόχων-ιδιοκτητών θα μπορούν επίσης να πωλούν επιχειρήσεις που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις δανειακές υποχρεώσεις τους, να εκποιούν περιουσιακά τους στοιχεία, να μεταβιβάζουν τα κερδοφόρα κομμάτια τους – ή να τα αγοράζουν οι ίδιες έναντι απαιτήσεων τους, προκειμένου να τα πουλήσουν εν συνεχεία.
Αναδιάταξη του επιχειρηματικού χάρτη, εκτιμούν πολλοί αναλυτές, δεδομένου ότι οι τράπεζες θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση ορισμένων ομίλων ή στην αποδυνάμωση ανταγωνιστών τους, στη συγκρότηση νέων ισχυρότερων σχημάτων μέσα από εξαγορές και απορροφήσεις, συγχωνεύσεις κλπ.
Νέες διατάξεις
Με τις βασικές αλλαγές που εισάγονται στον Κώδικα:
- Οι πτωχευτικές διατάξεις θα ισχύουν πλέον και για τα φυσικά πρόσωπα – δηλαδή τα νοικοκυριά θα αντιμετωπίζονται όπως και οι επιχειρήσεις
- Αλλάζει η έννοια της “παύσης πληρωμής” και οι πιστωτές (τράπεζες – funds) θα μπορούν να οδηγήσουν τον οφειλέτη σε πτώχευση, εάν επί εξάμηνο δεν καταβάλει το 20% των ληξιπρόθεσμων οφειλών του
- Στην πτωχευτική περιουσία εντάσσεται και η κατοικία του οφειλέτη, την οποία πρέπει να ρευστοποιήσει ή να καταβάλει την αξία της.
- Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός μονιμοποιείται ως προπτωχευτική διαδικασία και επεκτείνεται στα φυσικά πρόσωπα
- Στη διαδικασία διάσωσης-εξυγίανσης επιχειρήσεων τίθεται ως βασικός κανόνας ότι δεν θα χειροτερεύσει η θέση του πιστωτή
- Οταν μια επιχείρηση εντάσσεται σε προπτωχευτικό καθεστώς εξυγίανσης, δεν απαιτείται απόφαση της συνέλευσης μετόχων ή εταίρων για τη μεταβίβαση μέρους ή ακόμα και του συνόλου της περιουσίας της
- Μειώνεται σε 50% το ποσοστό πιστωτών που απαιτείται να συναινέσουν για επικύρωση συμφωνίας εξυγίανσης. Ετσι οι τράπεζες θα μπορούν κατά κανόνα να αποφασίζουν μόνες τους.
- Το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά Ταμεία γίνονται ουσιαστικά παρακολούθημα των τραπεζών στις συμφωνίες αναδιάρθρωσης-εξυγίανσης: Εάν οι απαιτήσεις τους είναι μέχρι 1,5 εκατ. ευρώ και αντιστοιχούν σε λιγότερο από 50% των συνολικών υποχρεώσεων της επιχείρησης, θα συνυπογράφουν ό,τι αποφασίζουν οι τράπεζες.
- Στους δημοσίους υπαλλήλους που υπογράφουν τέτοιες συμφωνίες με κούρεμα απαιτήσεων, παρέχεται ασυλία
Ποιός πτωχεύει
Σε πτώχευση κηρύσσεται ο οφειλέτης, φυσικό πρόσωπο ή επιχείρηση οποιασδήποτε νομικής μορφής, που αδυνατεί να αποπληρώνει ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις κατά τρόπο γενικό και μόνιμο – βρίσκεται δηλαδή σε παύση πληρωμών.
Τεκμαίρεται ότι έχει περιέλθει σε αυτή την κατάσταση, όταν τουλάχιστον επί 6 μήνες δεν καταβάλει το 20% των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του προς το Δημόσιο, τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, τις τράπεζες ή τις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων που αγόρασαν δάνεια του στο πλαίσιο τιτλοποιήσεων.
Η επιλεκτική πληρωμή κάποιων ληξιπρόθεσμων οφειλών δεν αίρει την παύση πληρωμών.
Συμφωνίες εξυγίανσης
Προκειμένου να συντομευθούν οι χρόνοι και οι διαδικασίες ένταξης επιχειρήσεων σε καθεστώς εξυγίανσης ή προσφυγής σε πτώχευση, στο άρθρο 108 παρ.1 ορίζεται ότι
“Από την κατάθεση της συμφωνίας εξυγίανσης προς επικύρωση και μέχρι την έκδοση απόφασης από το πτωχευτικό δικαστήριο (…) αναστέλλονται αυτόματα τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη για την ικανοποίηση απαιτήσεων που έχουν γεννηθεί πριν την υποβολή της αίτησης επικύρωσης της συμφωνίας εξυγίανσης. Η ανωτέρω αναστολή δεν μπορεί να υπερβαίνει τους τέσσερις (4) μήνες”.
Με άλλη διάταξη στο άρθρο 111 δίνεται η δυνατότητα σε τράπεζες και funds να δημιουργούν εταιρείες στις οποίες εισφέρουν ως κεφάλαιο μόνον απαιτήσεις τους, και μέσω αυτών να εξαγοράζουν εξαγοράζουν επιχειρήσεις που μπαίνουν σε καθεστώς εξυγίανσης ή κομμάτια του ενεργητικού τους:
Είναι δυνατόν κατά τους όρους της συμφωνίας εξυγίανσης να συστήνεται ανώνυμη εταιρεία με εισφορά σε είδος μέρους ή του συνόλου των απαιτήσεων κατά του οφειλέτη, τηρουμένων των προϋποθέσεων των άρθρων 17 και 18 ν. 4548/2018. Η εταιρεία αυτή αποκτά το σύνολο ή μέρος της επιχείρησης του οφειλέτη, έναντι εξόφλησης των απαιτήσεων κατά του οφειλέτη που έχουν εισφερθεί σε αυτή.
Η πρώτη κατοικία
Ο Πτωχευτικός Κώδικας συμπληρώνεται με ειδικές ρυθμίσεις για τους δανειολήπτες που καλύπτονταν έως τώρα από το νομοθετικό πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Στο άρθρο 180 προβλέπεται ότι εάν κηρυχθεί σε πτώχευση οφειλέτης με αντικειμενική αξία α’ κατοικίας έως 200.000 ευρώ (προσαυξανόμενη έως 300.000 με σύζυγο και δύο τέκνα), “θα έχει το δικαίωμα να μεταβιβάσει την πρώτη κατοικία του στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης και να την μισθώσει από αυτόν”.
Η μίσθωση θα γίνεται για 12 χρόνια. Εντός τριετίας μπορεί να ζητήσει επέκταση της μίσθωσης για 20 χρόνια. Μετά τη λήξη της 20ετίας αποκτά την κυριότητα (σύμβαση τύπου leasing).
O “Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης” θα συσταθεί με ¨προικοδότηση κεφαλαίου από το Δημόσιο, θα τιτλοποιεί τις απαιτήσεις του από ενοίκια και θα αναθέσει τη διαχείριση των κατασχεμένων σπιτιών σε εξειδικευμένη εταιρεία διαχείρισης.
Συμβάσεις εργασίας και δεδουλευμένα
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διατάξεις του άρθρου 34 για τους εργαζόμενους επιχείρησης που πτωχεύει.
Οπως αναφέρεται στις παραγράφους 1 και 2, με την κήρυξη της πτώχευσης δεν λύεται αυτομάτως η σύμβαση εργασίας. Ο σύνδικος μπορεί να λύσει τη σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου με καταγγελία, χωρίς να απαιτείται καταβολή αποζημίωσης.
Οσον αφορά τα δεδουλευμένα, στην επόμενη παράγραφο αναφέρεται:
3. Οι απαιτήσεις των μισθωτών από μισθούς και λοιπές παροχές που γεννήθηκαν πριν την κήρυξη της πτώχευσης, καθώς και κάθε συναρτώμενη με την καταγγελία απαίτηση τους, όπως ιδίως αποζημίωση εκ του νόμου, αποτελούν πτωχευτικές απαιτήσεις, για τις οποίες οι μισθωτοί ικανοποιούνται ως πτωχευτικοί πιστωτές κατά τις ειδικότερες περί κατατάξεως των πιστωτών διατάξεις του παρόντος κώδικα.
ΣΥΡΙΖΑ: «Στα μέτρα των τραπεζών ο νέος πτωχευτικός κώδικας που ετοιμάζει η Ν.Δ.»
«Ενώ η κυβέρνηση Μητσοτάκη αρνείται να παρατείνει την προστασία της α’ κατοικίας, που λήγει στις 30 Απριλίου, και να παύσει τους πλειστηριασμούς για τη φετινή, εξαιρετικά δύσκολη για όλους, χρονιά, ετοιμάζει -αυτή τη στιγμή- έναν πτωχευτικό κώδικα κομμένο και ραμμένο στις επιθυμίες των τραπεζών» σχολιάζουνο τομεάρχης Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Παππάς και ο αναπληρωτής τομεάρχης Γιώργος Τσίπρας και προσθέτουν:
«Όπως προκύπτει από σημερινά δημοσιεύματα, πίσω από τη δήθεν σκληρή διαπραγμάτευση με τους θεσμούς για την παράταση προστασίας της α’ κατοικίας, η Ν.Δ. προετοιμάζει έναν πτωχευτικό κώδικα καταπέλτη για εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες, επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα, εν μέσω υγειονομικής και οικονομικής κρίσης.
Η κυβέρνηση οφείλει να απαντήσει άμεσα:
· Αληθεύουν τα δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για έναν νέο πτωχευτικό κώδικα που θα οδηγήσει σε καταιγίδα πλειστηριασμών και εκποιήσεων;
· Διαψεύδει κάποιο από τα συγκεκριμένα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν;
· Αληθεύει ότι η διαμόρφωση του νέου πτωχευτικού ακολουθεί υποδείξεις του ΣΕΒ και της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών;
Αυτό που απαιτείται είναι:
· Να προστατευτεί με ειδικό καθεστώς η α’ κατοικία.
· Να μην εκποιηθεί καμιά βιώσιμη επιχείρηση, η οποία βρίσκεται σε αδυναμία εξυπηρέτησης των χρεών της.
· Να υπάρξει ένα νέο πλαίσιο με τη συναίνεση των θεσμικών εκπροσώπων δανειοληπτών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
· Να καταλήξουμε σε ένα πτωχευτικό δίκαιο που θα προστατεύει τον δανειολήπτη.
Δεν υπάρχουν στρατηγικοί κακοπληρωτές.
Υπάρχουν επιχειρήσεις και πολίτες που υφίστανται τα πλήγματα της κρίσης και της πολιτικής Μητσοτάκη».
